English
Māori

Ngā mahi whaitake kia haumaru ai

He roa tonu pea te wā ki te whakatau mēnā kua rite koe ki te whakarere i tētahi hoa tūkino. He mahi ā tēnei whārangi hei whakarite i a koe ki te neke ki tētahi wāhi haumaru – ināianei, ā muri ake rānei.

Me kōrero atu ki tētahi tangata e pono ana koe

Me toro atu ki tētahi tangata e pono ana koe. Me kōrero mō tōu āhuatanga. Me pātai atu mēnā ka taea e ia te āwhina.

Ahakoa mēnā e hiahia ana koe ki te wehe, te noho mai rānei, te kimi i tētahi tangata hei tautoko i a koe – tērā pea he ratonga tautoko, he hoa, he hoa mahi, he whanaunga rānei. Me whai koe i tētahi tangata kotahi i te iti rawa hei whakarongo, hei āwhina hoki i a koe me ngā mea whaitake.

Me tono kia auau te totoro atu

Me tono ki tō kaitautoko kia auau te totoro atu ki a koe mā tētahi tikanga haumaru. Me whakatau me aha te kaitautoko mēnā kāore koe e whakautu ki tana totoro atu.

Me aha ahau hei tautoko i te tangata kei te pā ki te patu tūkino whānau?

Me whakarite mō te haumaru

Ahakoa kei te hiahia koe ki te noho, te wehe rānei, he rite tonu ngā whakaritenga mō te noho haumaru. Ko te whāinga mēnā kei te hiahia koe ki te wehe – ināianei, ā muri ake rānei – kei a koe katoa ngā mea e hiahiatia ana mō ō hiahia me ō tika taketake.

Te whakarite i tētahi kupu me tētahi tohu haumaru

Me kōwhiri i tētahi kupu haumaru me ō kaitautoko, tamariki anō hoki ko tōna tikanga ko te ‘Waea atu ki ngā pirihimana’.

Ngā mahi mēnā ka noho tonu koe

Mēnā kua whakarite koe ki te noho, me kōrero atu ki ō kaitautoko. Me te aha, me whakarite i a koe anō ki te tino hē kē atu ngā āhuatanga, kia tere ai tō wehe.

Waea, ngā kī, whakahiko

Me whakahiko i tō waea, ā, me tata tonu ki a koe ina taea. Ka mutu me mau haere tonu i a koe ō kī ina taea, ā, me tata ki a koe tō whakahiko waea. Mēnā ka wehe koe, me heri e koe ēnei mea katoa e toru.

Waka 

Me whai mahere mō te haere haumaru. Arā, mēnā he waka tōu, me whakarite kei te nui ō penehīni mō te haere.

Me whai koe i ngā tuhinga mōu me ō tamariki

Me hanga kape o ō tuhinga hira rawa mēnā ka taea. Me kape i ēnei momo tuhinga e toru — tō ID, uruwhenua hoki/rānei, ngā tiwhikete whānau o ō tamariki, me ngā tuhinga papanoho (pērā i tō kirimana retihanga, taitara whare rānei).

Me noho ngā kape ki tētahi wāhi haumaru pērā i te kāinga o tētahi kaitautoko, tō mahi me tō waka.

Me haumaru te wā mōu mēnā ka wehe koe

Kōwhiria he wā haumaru mōu ki te wehe i a koe e mahi noa ana. Tērā pea ko te wā e ngaro atu ana tō hoa, i te wā rānei e hari ana koe i ngā tamariki ki te kura. Ka taea pea e ētahi whare whakaruruhau te āwhina i a koe ki te kimi i tētahi wāhi haumaru mō ō mōkai mēnā ka wehe koe.

Haere ki te wāhi haumaru ka tono āwhina

Me haere tonu atu ki tētahi wāhi haumaru ka waea atu ki ngā pirihimana, tētahi ratonga patu tūkino whānau rānei pērā i a:

Women’s Refuge – 0800 REFUGE,  0800 733 843  rānei

Shakti – 0800 SHAKTI0800 742 584 rānei